Dit schreef ik ooit aan de VPRO naar aanleiding van de beruchte Hitler-in-Wenen-sketsch in Waskracht:

Hartelijke gefeliciteerd met jullie behaalde resultaten in het oprekken van de grenzen van het televisiemaken. Ik heb er tenenkrullend van genoten. Ik zou niet weten hoe jullie dit persoonlijke record nog ooit kunnen verbeteren. Succes in ieder geval

P.M. Niemsz

Dit kreeg ik toen terug:

Geachte heer Niemsz,

Dank voor uw reactie op het programma Waskracht van 21 maart jl. Naar we het goed hebben begrepen vond u het een geslaagde uitzending in de zin van: eindelijk worden de extreem rechtse tendensen in Oostenrijk eens goed aan de
kaak gesteld.

Wel, daarin zijn de programmamakers in kwestie in het geheel niet geslaagd. De hoofdredactie van de televisie en de directie van de VPRO hebben dan ook publiekelijk afstand genomen van de uitzending. Toen was het leed echter al
geschied, met alle gevolgen van dien.

Wellicht kijkt u daar van op. En had u dat niet verwacht van een omroep als de VPRO. En toch is het zo. De VPRO vond en vindt dat het onderwerp zo nooit uitgezonden had mogen worden. Dat het desondanks wel is gebeurd beschouwen
wij als een hoogst pijnlijk bedrijfsongeluk.

Om deze ongelukken in de toekomst te vermijden zijn intern de nodige maatregelen genomen: maatregelen welke ook in het verlengde zullen liggen van een nog meer aangescherpte zelfcontrole van de individuele
programmamaker. Immers, de makers waren en zijn het wezen van de VPRO. En helaas gaat het wel eens mis.

Wellicht bent u het nog niet met ons eens, maar we hopen u hiermee toch te hebben ge�nformeerd.

Hoogachtend,

Boudewijn Paans
Hoofd Communicatie VPRO

waarna ik dit weer stuurde:

Geachte heer Paans

Ik begrijp best dat U door druk van binen en van buiten afstand heeft moeten doen van deze extreme uitzending van waskracht. De kritieken zoals die zijn geuit in de media waren erg voorspelbaar. Velen die kritiek hadden hebben gehandeld naar de rol die zij zichzelf in samenleving hebben toegedeeld en dat is ook goed. Ik kan van een vooraanstaande Rabbi of tweede kamerlid onmogelijk verwachten dat zij vol lof zijn over over de Hitlerkarikatuur in de straten van Wenen

Wat me wel tegen is gevallen is de heftige reaktie vauit uw eigen club van televisiemakers, want televie is er gemaakt door de heren Muntz en Van de Wint. Juist vanwege zijn enorme extremiteit past het voor mij bij het imago dat de Vpro in de loop der jaren heeft opgebouwd. Als ik denk aan de Barend Servet show, of de zomergasten met Ian Kerkhoff past deze uitzending wel degelijk in jullie onafhankelijke karakter. Of je de uiting van Muntz en Van de Wint vindt getuigen van smaak staat los van het gegeven dat er wel wezenlijke televisie is gemaakt. Als kijker werd ik geconfronteerd met de grenzen van wat je kunt doen met televisie. Ondanks de smakeloosheid was er wel reden voor ongemakkelijk lachen, een soort van lachen van schaamte om de strapatzen van de Hitlerclown, die al een karikatuur was van zichzelf, maar dit terzijde. Erg interessant vond ik het om te zien hoe de Oostenrijkers op de provocaties van Muntz reageerden. Het feit dat hij niet echt is aangepakt geeft te denken.

Als ik de deze aflevering van Waskracht vergelijk met eerder werk vanhet beruchte duo, zijn de verschillen niet zo groot. Dat juist deze
aflevering tot commotie leidt wijst erop dat we in Nederland nog lang niet hebben afgerekend met de WOII stereotiepen en ons moreel standpunt daaromtrend. Het meest ergerlijke aan de hele affaire vind ik depopulistische criteria van de critici. Het is zo gemakkelijk om je punten te scoren bij zo een duidelijke zaak. Bij programma’s van Muntz en Van der Wint zijn de bedoelingen van de makers volledig duidelijk. Datzelfde kan niet gezegd van andere vormen van (commerciele)televisie die evenzo amoreel zijn. Ik denk aan het schaamteloof filmen van een bankafschrift van een alcoholist aan de zelfkant door Menno Buch, of al die Amerikaanse geschiedvervalsende pulp die we elke dag over ons uitgestort krijgen, of zo een compleet gevoelloze klootzak als Carlo Boszhardt, die onder het mom van leuk walst over de meest gemiddelde simpele ziel. Als ik dan denk aan de kijkcijfers die dit soort programma’s halen ten opzichte van die van Waskracht, waar zit dan de dreiging van de verloedering.

Een aantal jaar geleden was verloedering nog een thema. Nu zijn we eraan gewend geraakt, we zijn murw. Tegen de aanhoudende stoom commerciele informatie blijkt niemand opgewassen. Misschien dat de Vpro erin op zal gaan. Op den duur zal er dan weer een nieuw onafhankelijk platvorm ontstaan.

We hebben het allemaal al eens eerder gezien.

Met vriendelijke groet,

Peter Niemsz

Vandaag kreeg ik eindelijk een mailtje van Rob Muntz en Paul Jan van der Wint: They are back and they are mean, in ieder gevak met een eigen website: www.muntzvandewint.com